Theo Reuters, hai tháng đầu năm nay chứng kiến đợt ‘bùng phát’ mới của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế thêm 10% đối với hàng hóa Trung Quốc, với lý do Bắc Kinh chưa làm đủ để ngăn chặn dòng thuốc phiện gây chết người fentanyl.
Các nhà phân tích cho biết, sự sụt giảm trong nhập khẩu báo hiệu Bắc Kinh đã bắt đầu cắt giảm mua các mặt hàng chủ chốt khi chuẩn bị cho 4 năm thương mại căng thẳng hơn nữa với chính quyền Trump.

Xu Tianchen, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Economist Intelligence Unit cho biết: "Sự sụt giảm trong nhập khẩu được ghi nhận ở hầu hết các mặt hàng ngũ cốc, quặng sắt và dầu thô, và có thể liên quan đến việc Trung Quốc cân nhắc xây dựng kho dự trữ chiến lược".
"Trung Quốc có thể đã nhập khẩu quá nhiều quặng sắt vào năm 2024 và cần phải giảm bớt khối lượng mua. Điều này chắc chắn đúng đối với quặng sắt, vì sản lượng thép rõ ràng vượt quá nhu cầu của nền kinh tế", ông nói thêm.
Dữ liệu hải quan cho thấy, lượng nhập khẩu của Trung Quốc giảm 8,4% so với cùng kỳ năm ngoái, không đạt được mức tăng trưởng 1% dự báo trong cuộc thăm dò ý kiến các nhà kinh tế của Reuters và mức tăng 1% trong tháng 12.
Kim ngạch xuất khẩu từ quốc gia sản xuất lớn nhất này chỉ tăng 2,3% trong cùng kỳ, thấp hơn kỳ vọng tăng 5% và chậm lại so với mức tăng 10,7% của tháng 12/2024.
Cơ quan hải quan Trung Quốc công bố dữ liệu thương mại tháng 1 và tháng 2 kết hợp để làm giảm bớt sự biến động do thời điểm nghỉ Tết Nguyên đán thay đổi, rơi vào khoảng từ ngày 28/1 đến ngày 4/2 năm nay.
Zhang Zhiwei, nhà kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management, cho biết: "Xuất khẩu chậm lại có thể một phần là do tốc độ xuất khẩu trước chậm lại, vốn đã tăng mạnh vào cuối năm ngoái để tránh chiến tranh thương mại".
Ông nói thêm: "Sự sụt giảm mạnh về lượng nhập khẩu có thể phản ánh cả nhu cầu trong nước yếu cũng như sự sụt giảm về lượng nhập khẩu phục vụ cho hoạt động chế biến".
Dữ liệu hải quan cho thấy, lượng nhập khẩu của các doanh nghiệp nhà nước giảm 20,6% so với mức tăng 2,7% của các công ty tư nhân, điều này cho thấy nhà nhập khẩu hàng hóa lớn nhất thế giới đang dựa nhiều hơn vào kho dự trữ.
Nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc đã giảm 5% hằng năm trong hai tháng đầu năm, khi lệnh trừng phạt nghiêm ngặt hơn của Mỹ đối với các tàu chở dầu của Nga và Iran có hiệu lực. Trong khi đó, Trung Quốc chứng kiến lượng nhập khẩu đất hiếm giảm 24,1% và lượng nhập khẩu đồng giảm 7,2% trong cùng kỳ.
Lượng quặng sắt nhập khẩu giảm 8,4% trong cùng kỳ, bị hạn chế bởi tình trạng gián đoạn liên quan đến thời tiết tại quốc gia sản xuất lớn là Úc.
Lynn Song, nhà kinh tế trưởng phụ trách khu vực Trung Quốc tại ING, cho biết: "Nhiều khả năng lượng nhập khẩu sẽ vẫn yếu trong năm nay trừ khi chúng ta thấy mức tiêu dùng và đầu tư tư nhân phục hồi mạnh hơn dự kiến".
Với nhu cầu hộ gia đình trì trệ và khó khăn của ngành bất động sản ảnh hưởng đến tăng trưởng, các quan chức Trung Quốc phải tìm thị trường xuất khẩu thay thế cho ngành công nghiệp đang phát triển mạnh của mình để tránh giảm phát.