Đậu Hà Lan là thực phẩm khá quen thuộc trong các bữa ăn gia đình, loại đậu này được nhiều người yêu thích không chỉ bởi hương vị hấp dẫn mà còn nhờ chứa nguồn dinh dưỡng tuyệt vời tốt cho sức khỏe.
1. Đậu Hà Lan là gì?
Đậu Hà Lan có tên khoa học là Pisum sativum, thuộc họ Đậu, có thể có nguồn gốc ở vùng Cận Đông và các khu vực Địa Trung Hải. Ngày nay, đậu Hà Lan được ở trồng ở rất nhiều nơi, nhưng sinh trưởng và phát triển tốt nhất là ở những nơi có khí hậu ẩm, nhiệt độ từ 18 – 20 độ C.
Đậu Hà lan thuộc cây thân thảo. Lá có hình lông chim, phần đầu cuống chính là những sợi dây leo để thân cây có thể quấn vào những cây khác và phát triển. Hoa mọc ra từ nách lá, có màu tím hoặc trắng. Quả đậu Hà Lan dài, dẹt, vỏ màu xanh, bên trong nhiều hạt nằm sát nhau. Mỗi quả có chứa từ 5 – 6 hạt hình cầu.
Đậu Hà Lan thường được thu hoạch khi còn xanh, non để chế biến trong ẩm thực. Bạn có thể dùng đậu Hà Lan ở dạng tươi, đông lạnh, đóng hộp, hoặc khô.
2. Đậu Hà Lan có tác dụng gì?
Đậu Hà Lan có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe nhờ chứa nhiều dưỡng chất chẳng hạn như chất xơ, protein, vitamin, tinh bột.... Dưới đây là một số tác dụng của đậu Hà Lan theo góc nhìn y học hiện đại:
2.1 Tốt cho mắt
Thường xuyên ăn đậu Hà Lan có thể tăng cường sức khỏe của đôi mắt. Trong đậu Hà Lan chứa các carotenoid lutein và zeaxanthin, đây là những dưỡng chất giúp bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi các bệnh mãn tính, chẳng hạn như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng do tuổi tác.
Ngoài ra, lutein và zeaxanthin còn hoạt động như bộ lọc khỏi ánh sáng xanh có hại, góp phần gây ra bệnh đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
2.2 Cải thiện hệ tiêu hóa
Một trong những công dụng của đậu Hà Lan là góp phần cải thiện hệ tiêu hóa. Đậu Hà Lan rất giàu coumestrol, một chất dinh dưỡng có vai trò bảo vệ chống lại bệnh ung thư dạ dày.
Hơn thế, đậu Hà Lan cũng giàu chất xơ, có thể giúp di chuyển thức ăn qua đường ruột của bạn để tiêu hóa dễ dàng hơn.
2.3 Tăng cường hệ miễn dịch và chống viêm
Tăng cường sức khỏe miễn dịch và có đặc tính chống viêm là một tác dụng của đậu Hà Lan đối với sức khỏe. Đậu Hà Lan chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể giúp xây dựng hệ thống miễn dịch của bạn.
Một số chất chống oxy hóa có trong đậu Hà Lan bao gồm vitamin C, vitamin E, chất kẽm, catechin, Epicatechin... các chất này có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm như ung thư, bệnh tim và viêm khớp.
2.4 Ổn định lượng đường trong máu
Đậu Hà Lan chứa nhiều xơ và các chất protein giúp làm chậm quá trình hấp tinh bột. Protein và chất xơ trong đậu Hà Lan làm chậm quá trình phân hủy carbohydrate và giúp kiểm soát lượng đường trong máu, đặc biệt là tiểu đường tuyp 2.
Xem thêm: Nếu không muốn ‘ôm’ bệnh tiểu đường suốt đời thì bạn nên biết những điều này trước khi quá muộn
2.5 Sức khỏe tim mạch
Tình trạng viêm và căng thẳng do các gốc tự do gây ra có thể góp phần hình thành mảng bám dọc thành mạch máu. Axit béo omega-3 và omega-6 trong đậu Hà Lan có tác dụng làm giảm quá trình oxy hóa, viêm nhiễm và ngăn ngừa hình thành các mảng xơ vữa.
2.6 Duy trì huyết áp
Trong đậu Hà Lan chứa lượng lớn photpho đầy đủ có tác dụng làm giãn màng trong mạch máu và có thể ngăn chúng co lại, giúp hạ huyết áp. Ngoài ra, thành phần magie, kali và các khoáng chất khác có trong đậu Hà Lan có thể giúp làm giảm nguy cơ huyết áp cao.
2.7 Giảm cân
Chứa ít calo, thậm chí còn ít hơn hẳn đậu đũa và các họ Đậu khác, đó là lý do mà đậu Hà Lan luôn là lựa chọn hàng đầu trong những thực đơn giảm cân.
Ngoài ra, chất xơ và protein trong đậu Hà Lan giữ cho dạ dày no và giảm thèm ăn, do đó, ăn đậu Hà Lan có thể góp phần thúc đẩy giảm cân.
2.8 Tốt cho não bộ
Là một trong những nguồn cung cấp vitamin K tốt nhất, ăn đậu Hà Lan sẽ giúp làm chậm quá trình lão hóa não và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở người già.
2.9 Tốt cho xương khớp
Mang đặc tính chống viêm, chống oxy hoá kết hợp cùng lượng vitamin K dồi dào, ăn đậu Hà Lan cực kỳ lợi cho xương khớp, đặc biệt là với người già.
2.10 Cải thiện tuần hoàn máu
Hội tụ tương đối nhiều vitamin nhóm B, bao gồm folate, vitamin B6 và vitamin B12, những vitamin có vai trò quan trọng trong việc tạo ra các tế bào hồng cầu mang oxy và chất dinh dưỡng đến tất cả các tế bào cơ thể. Vì thế, ăn đậu Hà Lan rất tốt để cải thiện tuần hoàn máu.
2.11 Chống lão hoá
Một tác dụng khác của đậu Hà Lan là giúp chống lão hóa da. Trong đậu Hà Lan chứa flavonoid, catechin, epicatechin, carotene, alpha-carotene, beta-carotene và vitamin C, là những chất sẽ giúp bạn làm chậm quá trình lão hoá và có làn da sáng mịn tự nhiên.
Xem thêm: Thói quen chăm sóc da cần có để chống lại 'dấu vết thời gian'
3. Bà bầu ăn đậu Hà Lan có tốt không?
Vỏ đậu hà lan chứa axit folic - loại axit cần thiết cho quá trình tổng hợp DNA bên trong tế bào giúp ngăn ngừa các dị tật thần kinh ống ở trẻ sơ sinh. Do đó, đậu Hà Lan là một trong những thực phẩm cực tốt cho mẹ bầu.
Bà bầu ăn đậu Hà Lan có thể giúp ngăn ngừa dị tật thần kinh thai nhi, tốt cho tim mạch, giúp xương chắc khỏe và bảo vệ hệ thống miễn dịch, ngừa táo bón thai kỳ, điều hòa đường huyết...
Ngoài ra, với thành phần giàu dinh dưỡng, đậu Hà Lan còn được dùng để chế biến các món ăn dặm bổ dưỡng cho trẻ nhỏ.
Xem thêm: ‘Bật mí’ 6 lợi ích sức khỏe tuyệt vời khi bà bầu ăn đậu Hà Lan
4. Đậu hà lan nấu món gì ngon?
Là một thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và những tác dụng của đậu Hà Lan mang lại cho sức khỏe thì bạn có thể sử dụng đậu Hà Lan để nấu các món ăn sau vừa bổ dưỡng, vừa ngon và thay đổi khẩu vị trong mỗi bữa ăn gia đình:
- Đậu hà lan sấy, đậu hà lan wasabi
- Cháo đậu hà lan
- Đậu hà lan xào tôm
- Cơm chiên đậu hà lan
- Chè đậu hà lan
- Sữa đậu hà lan
Xem thêm: Gợi ý 9 công thức nấu ăn ngon, bổ dưỡng giúp bạn trổ tài nấu nướng
Ngoài ra, bạn có thể thể thử áp dụng một số món ăn bài thuốc từ đậu Hà Lan sau đây để giúp nâng cao sức khỏe và “giải quyết” một số bệnh tật.
4.1 Tẩm bổ sức khỏe
- Nguyên liệu: Đậu Hà Lan 200gr, gà một con, gạo tẻ ngon 200gr (tùy lượng người ăn gia giảm)
- Cách làm: Đậu rửa sạch, gà làm sạch, bỏ nội tạng, gạo vo sạch cho đủ nước vào nấu chín nhừ thành cháo. Khi chín, nêm nếm gia vị, rau thơm và thưởng thức. Mỗi tuần ăn 2 lần có tác dụng bổ dưỡng, sinh tân dịch, hòa trung hạ khí, lợi tiểu tiện, lợi sữa, tiêu thũng và chống khát, chống suy nhược cơ thể mệt mỏi.
4.2 Chữa tiểu rắt, tiểu buốt
- Đậu Hà Lan 30g, rửa sạch cho vào ấm đổ 500ml nước, sắc còn 250ml nước chia 3 lần uống trong ngày.
- Dùng liên tục 1 tuần để thấy công hiệu.
4.3 Điều trị tăng huyết áp
- Đậu Hà Lan 200gr, rửa sạch, nấu nhừ, thêm 1 chút đường cho dễ ăn, ăn sau các bữa cơm hằng ngày.
- Dùng 15 ngày cho 1 liệu trình.
4.4 Trị rối loạn tiêu hóa, bụng ậm ạch khó chịu
- Nguyên liệu: Đậu Hà Lan 200gr, hương nhu 60gr.
- Cách làm: Tất cả rửa sạch đổ 700ml nước sắc còn 500ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày khi thuốc còn ấm, dùng trong 5 ngày cho 1 liệu trình.
4.5 Trị đái tháo đường
- Luộc đậu Hà Lan ăn hằng ngày là phương thuốc hữu hiệu cho người bệnh đái tháo đường.
4.6 Lợi sữa mẹ bầu sau sinh
- Nguyên liệu: Đậu Hà Lan 200gr, móng lợn 1 chiếc.
- Cách làm: Móng giò làm sạch, chặt miếng ướp gia vị ninh nhừ cùng hạt đậu, thêm mắm muối, gia vị cho vừa miệng.
- Hoặc chỉ cần dùng đậu Hà Lan nấu canh mà không thêm nguyên liệu khác đều giúp mẹ bầu sau sinh có nhiều sữa.
5. Ăn nhiều đậu Hà Lan có tốt không?
Tất cả các thực phẩm đều có tác dụng phụ khi ăn quá nhiều, ăn không kiểm soát và đậu Hà Lan cũng không có sự khác biệt.
Một trong các tác hại chính khi tiêu thụ nhiều đậu Hà Lan là làm tăng mức độ vitamin K trong cơ thể. Mặc dù vitamin này rất tốt cho sức khỏe nhưng khi hàm lượng vitamin K cao cũng có thể làm loãng máu và giảm một số tiểu cầu. Điều này sẽ làm ảnh hưởng đến việc chữa lành vết thương chậm hơn và mất nhiều máu.
Ăn nhiều đậu Hà Lan còn khiến cơ thể nạp hàm lượng chất xơ cao. Chất xơ có tác dụng làm chậm quá trình tiêu hóa, nhưng nếu ăn nhiều đậu Hà Lan cơ thể sẽ phải cần một khoảng thời gian để tiêu hóa hết hoàn toàn, điều này sẽ dẫn đến tình trạng tăng cân quá mức (đi ngược lại với những người đang giảm cân bằng đậu Hà Lan).
Ngoài ra, trong đậu Hà Lan cũng có chứa chất kháng dinh dưỡng như axit phytic và lectin,,.. có thể gây cản trở sự hấp thụ một số chất dinh dưỡng và gây khó tiêu.
6. Thành phần dinh dưỡng của đậu Hà Lan
Chẳng những có giá trị kinh tế cao, đậu Hà Lan còn chứa lượng chất dinh dưỡng dồi dào. Theo tài liệu từ Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam – Bộ Y tế, trong 100gr đậu Hà Lan sẽ chứa một số thành phần dinh dưỡng điển hình như sau:
- Nước: 13.6g
- Năng lượng: 318KCal
- Protein: 22.2g
- Calci: 57mg
- Sắt: 4.40mg
- Magiê: 145mg
- Phospho: 303mg
Như vậy, thường xuyên tiêu thụ đậu Hà Lan sẽ giúp tăng năng lượng, dễ tiêu hóa và làm cho sự vận chuyển của đường ruột dễ dàng hơn. Mặc dù tác dụng của đậu Hà Lan rất tốt cho sức khỏe nhưng bạn cần phải có chế độ ăn phù hợp để cân bằng chất dinh dưỡng và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
