Té ngã là một trong những tai nạn thường gặp ở người trung niên và người già, có thể dẫn đến gãy xương, chấn thương đầu cổ, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc bản thân hoặc đi lại khó khăn, tạo nên tình trạng khủng hoảng “nếu một người già bị ngã, cả gia đình sẽ phải trả giá”.
Các bác sĩ chia sẻ các cách để phòng tránh té ngã hiệu quả và duy trì sức khỏe, khả năng vận động cho người già.
Tại sao nên phòng tránh té ngã ở người già?
Vương Tuấn Bình, bác sĩ phục hồi chức năng giàu kinh nghiệm người Đài Loan (Trung Quốc) cho biết, một cú té ngã có thể là dấu hiệu đầu tiên của một căn bệnh mới hoặc tình trạng sức khỏe xấu đi ở người trung niên và người già. Nhiều tình trạng sức khỏe mới hoặc tạm thời xuất hiện gây ra té ngã có thể là lú lẫn cấp tính, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm phổi, mất nước, thiếu máu, bệnh tim, đột quỵ và táo bón…
Chúng ta cần thận trọng và không nên đánh giá thấp những cú té ngã vì chúng có thể gây ra nhiều thương tích nghiêm trọng cho người già. 50% người bị ngã sẽ bị các chấn thương như trật khớp, bong gân, rách da, bầm tím, gãy xương, chảy máu não, tàn tật, đau đớn và thậm chí nằm ngồi một chỗ không thể đi lại được nữa.
Ngoài ra, té ngã có thể khiến người già phải nằm liệt giường. Nằm liệt giường trong thời gian dài sau khi bị té ngã sẽ có thể dẫn đến cơ thể mất nước, lở loét do tỳ đè, đông máu ở chi dưới hoặc ngực và viêm phổi.
Nguyên nhân té ngã
Bác sĩ Vương Tuấn Bình cho biết, việc té ngã có thể phòng tránh được nếu chúng ta hiểu rõ nguyên nhân gây té ngã, chúng có thể bao gồm:
Các yếu tố về thể chất: chẳng hạn như mất thăng bằng, yếu cơ, tê, mệt mỏi, chóng mặt, các vấn đề về thị giác và thính giác, thuốc ảnh hưởng đến lưu lượng máu, loãng xương…
Các yếu tố về môi trường: ví dụ như sàn nhà trơn, sàn nhà bị đổ nước, sàn nhà không bằng phẳng, không đủ ánh sáng, đồ đạc bừa bãi, sử dụng các dụng cụ hỗ trợ đi lại không phù hợp và mặc quần áo và mang giày dép không phù hợp…
Cách phòng tránh té ngã ở người già
Bác sĩ Vương Tuấn Bình nói, có nhiều yếu tố góp phần gây té ngã ở người già. Chúng ta nên tìm hiểu nguyên nhân và có biện pháp phòng tránh té ngã thích hợp.
1. Tăng cường cơ cốt lõi và chi dưới
Bác sĩ Vương Tuấn Bình cho biết, sức mạnh cơ bắp không đủ sẽ ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng và làm tăng nguy cơ té ngã.
Mọi người có thể cố gắng thực hiện các bài tập rèn luyện sức mạnh cơ bắp đơn giản mỗi ngày, chẳng hạn như bám vào bàn hoặc lưng ghế để thực hiện động tác squat sâu, từ từ kiễng chân lên và giữ trong vài giây trước khi đặt chúng xuống hoặc từ từ nâng và hạ một chân khi ngồi hoặc đứng lên. Những điều này có thể tăng cường sự ổn định của đùi, bắp chân và các cơ cốt lõi, đồng thời cải thiện dáng đi và khả năng giữ thăng bằng.
2. Chú ý đến môi trường an toàn trong gia đình
Bác sĩ Vương Tuấn Bình nói, nhiều vụ tai nạn do té ngã xảy ra tại nhà nên điều quan trọng là chúng ta phải chú ý đến môi trường an toàn dành cho người già trong nhà.
Giữ sàn nhà sạch sẻ gọn gàng, loại bỏ những thứ lộn xộn, dây điện dưới sàn nhà để tránh bị trượt chân, vấp ngã; trải thảm chống trượt ở những khu vực ẩm ướt như phòng tắm, nhà bếp; lắp đặt đèn cảm biến hoặc đèn ngủ cạnh giường, lối đi, cầu thang; nếu cần sử dụng các dụng cụ hỗ trợ đi lại thì phải bảo đảm phù hợp, đảm bảo đồ đạc ổn định và không dễ di chuyển hoặc cản lối đi.
3. Kiểm tra sức khỏe thường xuyên
Bác sĩ Vương Tuấn Bình nhắc nhở rằng, ngoài các yếu tố môi trường an toàn trong gia đình, việc chăm sóc sức khỏe và thuốc men của người già cũng liên quan đến nguy cơ té ngã. Tốt nhất nên đưa người già trong nhà kiểm tra thị giác và thính giác thường xuyên, chú ý đến những thay đổi về huyết áp và lượng đường trong máu, chú ý đến các loại thuốc người già uống có thể gây chóng mặt như thuốc huyết áp, thuốc đường huyết, thuốc phì đại tuyến tiền liệt, thuốc giãn cơ…
Ngoài ra, khi người già đứng dậy hoặc quay lại nên thực hiện từ tốn chậm lại để tránh chóng mặt hoặc mất ổn định trọng tâm do thay đổi tư thế quá nhanh. Khi nhận thấy người già mất thăng bằng nên sử dụng kịp thời các dụng cụ hỗ trợ như gậy, xe tập đi để giúp cho họ giảm nguy cơ té ngã.
